اختصاصی هم وطن؛ گروه اجتماعی/ سید امیر موسوی
سر انجام و پس از روزهای متوالی آلودگی بهتآور آسمان پایتخت، دولت تصمیم به تعطیلی مراکز آموزشی و دورکاری کارکنان مراکز دولتی گرفته و پایتخت، بیاغراق در یک وضعیت نسبتا آخرالزمانی به سر میبرد. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که این روزها اگر سری به ارتفاعات تهران در توچال، پلنگچال یا کلکچال و شیرپلا بزنید با صحنهای حیرتانگیز و تلخ رو به رو خواهید شد. شهر از غرب تا شرق و از پای کوه تا جنوبیترین نقطه حوالی کهریزک، اسلامشهر، شهرری یا آرادکوه در دودی غلیظ غوطهور شده و شاید آشکارترین تصویر این روزهای پایتخت، پرترهای تار و مبهم از برج محاصره در دود میلاد باشد.
آشکارا پیداست که این وضعیت تعلیقگونه، چطور هر روز و هر ساعت، جان لاجان شهر را به گروگان گرفته و چگونه نفسهای مردمان خسته پایتخت را به مانند شهروندان دیگر کلانشهرهای آلوده کشور به شماره میاندازد. رفتار توام با انفعال حاکمیت در مواجهه و حل و فصل مشکل آلودگی هوا، خود تصویر تلخی از شیوهای از حکمرانی است که در همه شئون کشورداری به نوعی با بنبست مواجه شده و «یک زندگی معمولی» را هم به آرزوی دور و دراز برای اهالی این سرزمین بدل کرده است.
جان باختن بیش از 55 هزار جان بیگناه در سال
به عنوان نمونه، امروز عباس شاهسونی، معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در شرح ماوقع تلخی از وضعیتی که این روزها به آن دچاریم، گفته؛ «تعداد روزهای ناسالم برای همه گروهها در سال جاری رشد سه برابرای داشته است. حدود 54 هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا ثبت شده و آلودگی هوا جزو پنج علت اصلی مرگ در کشور است. طبق بررسی شاخص کیفیت هوای تهران از ابتدای سال تا دوم آذر 1404، وضعیت کیفیت هوا در این بازه زمانی نسبت به بازه زمانی مشابه در سال 1403 تغییرات قابل توجهی داشته است. در شهری مانند تهران، تعداد روزهای «قابل قبول» کاهش یافته، تعداد روزهای«ناسالم برای گروههای حساس» حدود 40 درصد افزایش پیدا کرده و تعداد روزهای «ناسالم برای همه گروهها» نیز نسبت به سال 1403 حدود سه برابر شده است.»
این چهره دانشگاهی، همچنین یادآور شده؛ «28 درصد از مرگهایی که به علت سکتههای مغزی در ایران رخ میدهند، ناشی از آلودگی هوا هستند همچنین 20 درصد از مرگهای مرتبط با دیابت، 30 درصد از مرگهایی که بر اثر بیماریهای ایسکمیک قلبی (مانند سکته قلبی) اتفاق میافتند و45 درصد از مرگهای ناشی از بیماریهای مزمن انسدادی ریوی به آلودگی هوا نسبت داده میشود. 24 درصد از مرگهای به علت سرطان ریه منتسب به آلودگی هواست و 23 درصد از مرگهایی که به علت عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی رخ میدهد، نیز ناشی از آلودگی هواست.»
ورود شماری از مناطق پایتخت به وضعیت «بنفش»
همچنین، صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریتبحران مخاطرات وضع هوا سازمان هواشناسی کشور دیگر مقام مسئولی است که در تشریح آخرین وضعیت جوی کشور عنوان کرده؛ «تا روز چهارشنبه (۵ آذر) شرایط جوی مساعد نیست و آلودگی هوا ادامه خواهد شد. چنانچه تصمیمهای درستی در مورد کاهش آلایندههای ثابت و متحرک نگیریم، شاخص آلودگی هوا ممکن است در بعضی نقاط به بالای۲۰۰ هم برسد و وارد بحران شویم.»
این سخنان البته در حالی است که به گفته برخی دیگر از مسئولان، شاخص آلودگی هوای تهران به عدد 181 رسیده و در حال حاضر سه منطقه در تهران از مرز 200 عبور کرده و وارد محدوده بنفش شدهاند!
رکورد سوختن روزانه 21 میلیون لیتر مازوت در کشور شکسته!
بر این اساس، همزمان با آغاز مصرف مازوت در فصل سرد، میزان استفاده از این سوخت در نیروگاههای ایران شروع شده و حتی در روز ۲۳ آبانماه به بیش از ۲۱ میلیون لیتر در روز رسیده است. این حجم نیاز به قطار کردن نفتکشهایی به طول ۱۴ کیلومتر را دارد. سال گذشته به دلیل ناترازی گاز، رکورد مصرف مازوت در ایران شکسته شد. نیروگاه مفتح، سلیمی و شازند، رکودداران مصرف مازوت در کشور هستند.
گفتنی است که بر اساس آنچه فارس نوشته، شاخص کیفیت هوا در شهرهای بزرگ به شرح زیر است؛
تبریز – ۲۰۰ – قرمز- ناسالم برای همه
تهران – ۱۸۴ – قرمز – ناسالم برای همه
قزوین – ۱۷۴ – قرمز – ناسالم برای همه
کرج – ۱۶۱ – قرمز – ناسالم برای همه
مشهد – ۱۵۳ – قرمز- ناسالم برای همه
اهواز – ۱۴۸ – ناسالم – ناسالم برای گروههای حساس
اراک – ۱۴۳ – نارنجی – ناسالم برای گروههای حساس
اصفهان – ۱۴۱ – نارنجی – ناسالم برای گروههای حساس
ارومیه – ۱۳۴ – نارنجی – ناسالم برای گروههای حساس
یزدانی، پزشک در گفتوگو با هموطن:
از ماسکهای N95 استفاده کنید
در همین رابطه، هادی یزدانی، پزشک در گفتوگویی با هموطن، ضمن اشاره به این وضعیت و تبعات آن، میگوید؛ در فصل کنونی، یکی پدیده اینورژن هوا و دیگری، بحث ایستایی هواست که سبب شده تا آلایندهها در آسمان کلانشهرها باقی بمانند. همچنین مسئله مازوتسوزی، دیگر مسئلهای است که سبب شده تا شاهد باقی ماندن آلایندهها و ایجاد شرایط کنونی باشیم. در چنین شرایطی است که کودکان کمتر از 6 سال، بیماران زمینهای، زنان باردار و برخی دیگر از اقشار جامعه، دچار مشکلات جدی میشوند.
وی ادامه میدهد: در همین شرایط است که شاهد افزایش مراجعه بیماران قلبی، ریوی و همچنین مراجعات سرپایی به مراکز درمانی هم هستیم که همین مسئله باعث ازدحام مردم در این مراکز شده است. یکی از توصیههای معمول که در این شرایط با مردم در میان گذاشته میشود، این است که در شرایط غیراضطراری از منازل خود خارج نشوند. توصیهای که بسیاری از مردم به رغم ابتلا به بیماریهای متعدد، مجبور به امتناع از پذیرش آن بوده و در معرض خطرات جدی برای سلامت خود هستند.
یزدانی همچنین، تاکید دارد: مردم باید سعی کنند که حداقل از حضور در مناطق شلوغ مرکزی شهرها که غلظت آلایندگی در آن بیشتر است، خودداری کرده و با استفاده از ماسکهای N95 و عدم استفاده از ماشینهای تکسرنشین حداقل به سهم حتی اندکی به کنترل این وضعیت کمک کنند.
مردانی، فوق تخصص بیماریهای عفونی در گفتوگو با هموطن:
شاهد تکمیل تقریبی ظرفیت مراکز درمانی هستیم
دکتر مسعود مردانی، فوق تخصص بیماریهای عفونی هم، دیگر پزشکی است که در گفتوگویی کوتاه با هموطن با اشاره به این وضعیت، میگوید: متاسفانه، مشکل آلودگی هوا، روز به روز وخیمتر شده و از گذشته تا امروز هم همواره در کشور ما وجود داشته است. در کنار عدم بارش باران و ایستایی هوا، شاهد تشدید آلایندگی هوا هستیم و همین مسئله باعث تکمیل شدن تقریبی ظرفیت مراکز درمانی شده است.
وی اضافه میکند: در کنار این مشکل، شاهد اپیدمی آنفولانزا هم هستیم. توصیه ما به مردم این است که به مانند زمان کرونا از حضور در مجالس ختم و عروسی و مناطق شلوغ خودداری کرده و فاصله ایمنی و بهداشتی را رعایت کنند. همینطور از مردم تقاضا داریم که اگر مجبور به مراجعه به مراکز درمانی هم شدند، حتما از ماسک استفاده کنند. گروههای در معرض خطر نیز حتما تزریق واکسن آنفولانزا را در اولویت خود قرار بدهند. چرا که ابتلا به آنفولانزا در کنار آلودگی کنونی هوا، میتواند تبعات جدی برای سلامت افراد، بخصوص بیماران دارای بیماریهای زمینهای به همراه داشته باشد.
شهرداری از تهران تا سئول را آسفالت کرد!
در کنار همه این اشارات و تفاسیر، اگر این روزها سری به خیابانها و بزرگراههای پایتخت بیاندازید، حتما با بنرهای عریض و طویل با عنوان بالا روبرو خواهید شد. به عبارت دیگر، امروز با شهرداری در پایتخت این مملکت روبرو هستیم که در شرایط بغرنج و وضعیت بنفش کنونی آلودگی هوا به روال همیشگی شهردارش، نه تنها الزامی برای پاسخگویی درخصوص این وضعیت نمیبیند که در آستانه انتخابات شورای شهر به صورت کاملا خودجوش و طبیعی در حال پروپاگاندا برای انجام اموری است که جزو وظایف ذاتی و بدیهی هر شهرداری در هر کجای جهان محسوب میشود. آسفالت کردن معابر شهری، امروز در حالی به بنر نخست تبلیغات محیطی آقای شهردار بدل شده که معلوم نیست هر روزه چند جان بیگناه از شهروندان این شهر روی تختهای بیمارستان به دلیل وضعیت از بحران گذشته آلودگی آسمانش در سکوت و بی جنجال و پروپاگاندا پر میکشند!
