دولت نهج البلاغه باروت در انبار خشم مردم انداخت؟

اختصاصی هموطن؛ گروه سیاسی/ نیکان توحیدی

مسعود پزشکیان در تیرماه سال گذشته و همزمان با رقابت‌های انتخاباتی در مناظرات انتخاباتی گفته بود: رقبا خبر دروغی منتشر کردند مبنی بر اینکه اگر رئیس جمهور شوم بنزین را گران می‌کنم. مردم بدانند، بدون رضایت آنها هیچ کاری نخواهم کرد!

وی در نوزدهم مرداد و در جمع خبرنگاران نیز مدعی شده بود که “من نمی خواهم بنزین را برای محرومین گران کنم”.

البته پزشکیان از یک سو مدعی بود که قصد افزایش قیمت بنزین را ندارد و از سوی دیگر مداوم می‌گفت که نحوه پرداخت یارانه بنزین مناسب نیست و حتی می‌گفت: “به کسی که چهار برابر بنزین مصرف می کند؛ چرا باید اینگونه یارانه بدهیم.”

پزشکیان تصور می‌کرد که در حوزه قیمت‌ها و به ویژه قیمت بنزین حرف‌های تازه و جدیدی برای گفتن دارد، اما مردم فراموش نکرده بودند که همین استدلال‌ها و حرف‌ها را محمود احمدی‌نژاد چند سال قبل‌تر از او زده و با اجرای طرح هدفمندی، اقتصاد کشور را به پرتگاه نابودی کشانده بود.

از مسئولان جمهوری اسلامی انکار و از عوامل موساد اصرار 

در تمام مدتی که پزشکیان حرف‌های ضد و نقیضی درباره قیمت بنزین مطرح می‌کرد، خبرنگاران خارج از کشور و رسانه‌های فارسی‌زبان خبرهایی را از تلاش دولت پزشکیان و برخی نهادها از جمله سران قوا و تعدادی از نمایندگان مجلس برای افزایش قیمت بنزین منتشر می‌کردند و هر بار عوامل دولت این اخبار را تکذیب می‌کردند.

حتی تعدادی از اکانت‌های شبکه ایکس که به طور علنی از اسرائیل حمایت می‌کنند و ارتباط آنها با موساد غیر قابل انکار است، اعلام کردند که دولت در آذرماه قصد دارد که قیمت نرخ سوم بنزین را بیش از 5000 هزار تومان افزایش دهد.

در واکنش به این اخبار و شایعات، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت با تاکید بر اینکه هر اقدامی در زمینه قیمت بنزین به اطلاع مردم خواهد رسید و پنهان‌کاری انجام نخواهد شد، تاکید کرد: دولت هرگز اجازه نخواهد داد اقداماتش بر اقشار آسیب‌پذیر جامعه و معیشت مردم تاثیر منفی بگذارد.

وی تاکید کرده بود که دولت قصدی برای افزایش قیمت‌ بنزین ندارد و اگر بخواهد این کار را انجام دهد، پنهان‌کاری نخواهد کرد. 

حتی اسماعیل سقاب، معاون پرحاشیه  پزشکیان، چند روز قبل در تاریخ بیست و هشتم آبان ماه تاکید کرده بود که رئیس‌ جمهوری دستور داده‌اند که هر اقدامی که باعث نگرانی یا آسیب به مردم شود، تنها پس از آماده‌سازی کامل زیرساخت‌ها انجام شود. در حال حاضر هیچ برنامه قطعی برای افزایش قیمت بنزین وجود ندارد! 

حالا مشخص شده که دقیقا زمانی که مسئولان دولت مدعی عمل به نهج‌البلاغه می‌گفتند که قصد پنهان‌کاری و افزایش قیمت بنزین را ندارند، تمام ارکان دولت با هماهنگی سران قوا برای افزایش قیمت بنزین و اعلام نرخ سوم 5000 تومانی در حال هماهنگی بوده‌ و بسیج شده‌اند.

به عبارتی، حرف عوامل موساد صحیح‌تر از ادعاهای دولت نهج‌البلاغه بود، زیرا دولت می‌گفت قصد افزایش بنزین را ندارد و عوامل موساد می‌گفتند از آذرماه قیمت بنزین افزایش می‌یابد. مردم می‌پرسند، پزشکیان که مدعی بود بدون هماهنگی و اطلاع آنها کاری نخواهد کرد، چگونه ناگهان می‌خواهد قیمت‌ها را افزایش دهد؟ اگر مردم بی‌اطلاع هستند، پس چه کسی اطلاع دارد؟ حالا مردم واقعیت حرف پزشکیان را درک می‌کنند که گفته بود‌: “بدون رضایت و هماهنگی رهبری هیچ کاری نخواهیم کرد!”

شوک بنزینی جدید: بنزین 5000 تومانی رسید

با وجود تمام انکارهای مسئولان دولتی، ناگهان امروز اعلام شد که از نیمه دوم آذرماه 1404، نرخ سوخت‌گیری خودروها با استفاده از کارت اضطراری جایگاه‌ها معادل حداقل 10 درصد قیمت خرید بنزین از پالایشگاه‌ها یعنی 5000 تومان تعیین شده است. نرخ‌های اول و دوم کارت سوخت شخصی خودروها (1500 و 3000 تومانی) بدون تغییر باقی می‌ماند.

همچنین از نیمه دوم آذرماه، سهمیه نرخ‌های اول و دوم بنزین خودروهای پلاک دولتی به‌جز آمبولانس، خودروهای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، خودروهای خارجی وارداتی و خودروهای نو شماره داخلی حذف می‌شود. سهمیه این خودروها با نرخ 5000 تومانی تخصیص داده خواهد شد.

این افزایش قیمت، مصوبه هیات وزیران است و مسئولیت آن به طور کامل بر عهده دولتی است که مدعی بود قیمت بنزین را افزایش نخواهد داد.

پیامدهای ویرانگر اقتصادی در پی افزایش قیمت بنزین

در روزی که آسمان سراسر کشور به دلیل بی کفایتی مسئولان مملو از آلودگی‌های سمی و کشنده است، ابرهای تیره اقتصادی هم بر زندگی مردم سایه شومی افکند. دولت جمهوری اسلامی بیانیه‌ای رسمی صادر کرد که همچون بمب عمل می‌کند. طبق این اعلامیه، از نیمه دوم آذر ماه، نرخ سوم بنزین وارد نظام قیمتی سوخت می‌شود و قیمت هر لیتر بنزین آزاد به 5000 تومان خواهد رسید. این افزایش، که بیش از 66 درصد نسبت به نرخ فعلی 3000 تومان است، نه تنها یک تغییر ساده در قیمت سوخت، بلکه نقطه عطفی در تاریخ اقتصادی و اجتماعی ایران به شمار خواهد رفت. 

دولت، در توجیه این تصمیم، به ناترازی تولید و مصرف بنزین اشاره کرده است. طبق آمار رسمی، مصرف روزانه بنزین در ایران به بیش از 132 میلیون لیتر رسیده، در حالی که تولید داخلی حدود 120 میلیون لیتر است. این شکاف، واردات شش میلیارد دلاری سوخت را تحمیل کرده و فشار ارزی سنگینی بر بودجه کشور وارد می‌سازد.

اما پشت این توجیهات، واقعیتی تلخ نهفته است. کسری بودجه عظیم دولت که طبق برآوردها بیش از هزار هزارمیلیارد تومان است، قرار است از جیب مردم عادی تأمین شود. این افزایش، در حالی رخ می‌دهد که قدرت خرید خانوارهای ایرانی در سال‌های اخیر بیش از 50 درصد کاهش یافته و تورم رسمی به بالای 49 درصد رسیده است.

ناتوانی مالی مردم در برابر شوک قیمتی 

ایران، کشوری با منابع عظیم نفتی است، اما مردمی دارد که برای سوخت‌گیری صف می‌کشند. افزایش قیمت بنزین به 5000 تومان، برای خانواده‌ای متوسط با درآمد ماهانه 15 میلیون تومان (که طبق آمار مرکز آمار ایران، میانگین درآمد شهری است)، به معنای فاجعه است. فرض کنید یک خانواده چهارنفره در تهران، که خودرو پراید مدل 1395دارد، ماهانه 200 لیتر بنزین مصرف می‌کند. با نرخ فعلی، هزینه ماهانه حدود 600 هزار تومان است؛ اما با نرخ جدید، این رقم به بیش از یک میلیون تومان می‌رسد. افزایشی 66 درصدی که کمر خانواده ناتوان ایرانی را خواهد شکست.

این محاسبه ساده، تنها نوک کوه یخ است. طبق گزارش‌های اقتصادی، بیش از 35 درصد خانوارهای ایرانی زیر خط فقر نسبی زندگی می‌کنند، و قدرت خرید آنها از سال 97 تاکنون، بیش از 50 درصد کاهش یافته است.کارگران، معلمان، و رانندگان تاکسی – که بنزین، اکسیژن زندگی‌شان است – اکنون با انتخابی هولناک روبرو هستند: یا سوخت‌گیری با قیمت نجومی و گرسنگی فرزندان، یا توقف کار و سقوط به ورطه بیکاری.

علاوه بر این، زنان شاغل در شهرهای بزرگ، که وابسته به حمل‌ونقل عمومی هستند، ضربه دوچندانی می‌خورند. اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها که 70 درصد ناوگان‌شان فرسوده است، هزینه سوخت‌شان را به کرایه‌ها منتقل می‌کنند. طبق برآوردهای کارشناسان، قیمت بلیت مترو و اتوبوس و به ویژه تاکسی‌های اینترنتی به زودی افزایش خواهد یافت.

در نهایت، این شوک، سلامت روانی جامعه را نابود خواهد کرد. 

موج افزایش قیمت‌ها؛ از بنزین تا سبد معیشت

افزایش قیمت بنزین همچون سنگی در برکه، موج‌هایی از گرانی را به تمام اقتصاد تزریق می‌کند. در اقتصاد ایران، که اکثریت مطلق حمل‌ونقل وابسته به سوخت فسیلی است، این افزایش مستقیماً بر هزینه‌های لجستیک تأثیر می‌گذارد. طبق مدل‌های اقتصادی، هر 10 درصد افزایش قیمت بنزین، تورم کلی را حدود سه درصد بالا می‌برد، حالا با 66 درصد افزایش، انتظار تورم 10 تا 15 درصدی در ماه‌های آتی دور از ذهن نیست.

حال باید دید که دولت مدعی عمل به نهج‌البلاغه، مسئولیت این افزایش تورم و خردتر شدن کمر کارگر و کارمندان را بر عهده می‌گیرد و یا همچون گذشته مسئولان جمهوری اسلامی دشمنان نادیده را عامل اصلی بدبختی مردم معرفی خواهند کرد.