اختصاصی اقتصادی/محمدرضا گلسار
یک خط مورب صعودی داخل نموداری L شکل که یک ضلع آن افزایش قیمت است و ضلع دیگر آن کاهش کیفیت. این خلاصه وضعیت بازار عرضه اینترنت در ایران طی ده سال اخیر است. دست هیچ شهروندی هم به هیچ سندیکا، اتحادیه و مرجع دادستانی نیست که گلایه و شکایت خود را به آنجا ببرد. هر چه هست همین است و همینی هست که هست! اگر اعتراضی هم گسترده شود، شیر همین را هم می بنند!
اگر کاربر حرفهای و دائمی اینترنت باشید، کاملاً متوجه کاهش سرعت دانلود یک فایل نسبت به سال های گذشته شده اید. اتفاقی که به جرئت می توان گفت: در تمام جهان فقط در ایران افتاده است. احتمالاً در کشوری مثل بوتان، در بدبینانه ترین حالت، سرعت اینترنت نسبت به ده سال پیش تغییری نکرده است ولی کاهش هم پیدا نکرده است! این در حالی است که متولیان دولتی عرضه اینترنت، همه آمارهایشان در مسیر پیشرفت، توسعه و افزایش است. پهنای باند اضافه شده، تعداد دکل ها افزایش پیدا کرده و سرورها تقویت شده اما اتفاقی که هنگام دانلود یک فایل در گوشی موبایل اتفاق می افتد، انتظاری طولانی برای دانلود یک فایل بیست مگابیتی است. آن دسته ای از مسئولینی هم که خجالت را کنار گذاشته اند دلیل این کندی را استفاده از فیلترشکن می دانند. انگار نه انگار که فیلتر را هم خودشان می کنند و فیلترشکن را هم آقازاده هایشان می فروشند. اگر یک روز صبح از خواب بیدار شویم و ببینیم که باید بابت فیلترینگ و کندی سرعت به مسئولین پاسخ دهند شانس آورده اند!
اظهارات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات است در تاریخ دوازدهم آذرماه ۱۴۰۳ :
«حملات سایبری قابل توجه به کشور یکی از عوامل کندی اینترنت است. از سوی دیگر بسیاری از زیرساختهای کشورمان نیازمند ارتقا و تقویت بوده و ضمن اینکه استفاده از فناوریهای نوین هم در دستور کار است. با همه این موارد امیدواریم وضعیت اینترنت را ارتقا دهیم.»
بد نیست همین چند گزاره خبری آقای وزیر را یک بررسی اجمالی کنیم و ببینیم آیا می شود از آن به یک علت روشن و دقیق رسید.
گزاره اول؛ حملات سایبری! یک ادعای کلی و فرامرزی. حالا معلوم نیست منظور آقای وزیر این است که گروه ها و افرادی در خارج از کشور به شبکه اینترنت کشور حمله سایبری می کنند تا سرعت آن را کاهش دهند یا حملات سایبری آن ها با مقاصد دیگر باعث کندی سرعت می شود؟! چرا به کشورهای دیگر این حملات انجام نمی شود؟ اگر انجام می شود راهکار آن ها برای مقابله با این حملات چیست؟ که احتمالاً در جواب خواهیم شنید: حملات از طرف دشمنان ماست. ما دشمن داریم و آن ها نمی خواهند که ما پیشرفت کنیم. در این نقطه است که از دایره فنی خارج می شویم و علت مشکل تبدیل می شود به یک مشکل سیاسی که فقط ما گرفتار آن هستیم!
گزاره دوم: بسیاری از زیرساختهای کشورمان نیازمند ارتقا و تقویت بوده و ضمن اینکه استفاده از فناوریهای نوین هم در دستور کار است.
از زمان جدی شدن استفاده اینترنت در ایران همواره از زبان مسئولان دولتی و غیردولتی حوزه ارتباطات میشنویم که زیرساخت های کشورمان نیازمند ارتقا و تقویت است ولی تا به حال یک بار هم از زبان متولیان امر یک بار هم نشنیده ایم که زیرساخت های ارتباطی ارتقا و تقویت پیدا کرد و مثلاً تا دو سال آینده همه چیز مرتب است و روند افزایش کیفیت و سرعت صعودی خواهد بود. به عبارتی معلوم نیست که این نیازمندی به ارتقا چه زمانی قرار است اتفاق بیفتد که در جواب این سوال هم احتمالاً پتک تحریم ها بر سر کاربران کوبیده خواهد شد. در این خصوص نیز اگر کسی نداند فکر می کند باعث و بانی تحریم ها مردم هستند و استراتژی کلانی که مردم برای کشور انتخاب کرده اند دلیل تحریم های موجود است! جالب تر این است که همین پاسخ را هنگام پرسش درباره گرانی زود به زود خدمات ارتباطی هم می شنویم که تحریمها باعث افزایش هزینه تامین زیرساخت ها می شود.
گزاره آخر: امیدواریم وضعیت اینترنت را ارتقا دهیم.
در آخر آقای وزیر «امیدوارند» وضعیت اینترنت را ارتقا دهند. به عبارتی با همه این وعده ها و برنامه ها در نهایت «امیدوارند» که آنچه باید محقق شود. استفاده از همین کلمه «امیدواری» حاکی از آن است که خودشان هم امیدی به بهبود وضعیت ندارند و امیدواری آخرین راهکار و حربه ای است که می توانند به کار بندند.
